Tại sao màu nước ao nuôi lại thay đổi ?

19/07/2021

Màu nước ao nuôi phản ánh chính xác tình trạng chất lượng nước trong ao; trong quá trình nuôi, màu nước có thể biến đổi, đòi hỏi người nuôi phải có kiến thức nhận biết để đánh giá chất lượng nước một cách chính xác và đưa ra các giải pháp xử lý kịp thời.

Nhân tố ảnh hưởng

Màu nước ao nuôi cho biết môi trường ở mức thích hợp hay báo động với sức khỏe của tôm. Nước trong ao nuôi thường có màu do sự xuất hiện của các hợp chất hữu cơ hòa tan hay không hòa tan, hay do sự phát triển của tảo.

Trong ao nuôi thường có các màu sau:

• Màu xanh nhạt (đọt chuối non):

Do sự phát triển của tảo lục, loài tảo này thường phát triển mạnh trong môi trường nước ngọt hoặc nước lợ nhạt (<10%). Đây là màu nước thích hợp nhất để nuôi thủy sản. Tảo lục đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn và ổn định các yếu tố thủy lý – hóa trong ao. Chúng hấp thu các chất hữu cơ thông qua đó làm giảm lượng khí độc trong ao. Người nuôi nên duy trì màu nước xanh nhạt, như vậy các loài thủy sản sẽ phát triển tốt hơn.

• Màu xanh đậm (xanh rêu):

Do sự phát triển của tảo lam, phát triển mạnh trong môi trường nước ngọt, lợ, mặn. Nếu nước trong ao nuôi có màu này thì cần có biện pháp làm giảm lượng tảo; bởi nếu tảo làm phát triển quá mức sẽ tiết ra chất độc làm chết tôm và gây thiếu oxy về đêm do tảo hô hấp quá mức.

• Màu vàng nâu (màu nước trà):

Do sự phát triển của tảo silic, phát triển mạnh ở môi trường nước lợ, mặn vào đầu vụ nuôi; đây là màu nước thích hợp nhất để nuôi các loài thủy sản nước lợ, mặn.

• Màu vàng cam (màu gỉ sắt):

Màu này thường xuất hiện ở các ao nuôi mới đào vùng đất phèn. Màu cam là do đất phèn tiềm tàng bị oxy hóa tạo thành các váng sắt. Cần khử phèn trước khi thả nuôi, có thể sử dụng vôi hay bơm, xả nước nhiều lần để rửa phèn trong ao; đối với các ao đang nuôi thì cần rải thêm vôi trên bờ ao để tránh hiện tượng pH giảm đột ngột khi trời mưa.

• Màu nâu đen:

Nước có màu nâu đen do trong nước có chứa nhiều vật chất hữu cơ. Màu nước này thường thấy ở các ao nuôi có hệ thống cấp, thoát nước không tốt. Khi nuôi không quản lý tốt môi trường, cho ăn dư thừa nhiều, hàm lượng oxy hòa tan thấp. Giải pháp thay nước nhiều lần đến khi hết màu nâu đen, hoặc kết hợp thêm các loại chế phẩm sinh học, hóa chất có thể hấp thu khí độc. Bên cạnh đó, nếu thấy tôm, cá có hiện tượng thiếu oxy cần sử dụng quạt đảo nước hoặc các loại hóa chất cung cấp oxy tức thời, nhằm làm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại.

Biện pháp xử lý

Màu nước là màu của tảo và vi khuẩn. Tạo màu nước chính là gây dựng hệ vi sinh có ích. Tảo không được quá dày, không được quá thưa; nếu tảo thừa nước trong, tảo hại ở tầng đáy sẽ dễ phát triển; ngược lại, nếu tảo dày thì gây ra tình trạng thiếu oxy về đêm. 

Gây màu nước được thực hiện ở đầu vụ nuôi, trước khi thả tôm, khi nước bị mất màu và chủ động gây màu trong ao chứa trước để cấp cho ao nuôi khi cần thiết. Muốn duy trì màu nước thì phải duy trì được các yếu tố môi trường nước ổn định. Để làm được điều này trong trại nuôi cần có hệ thống ao chứa, độ sau > 1m.

Một số giải pháp cho bà con:

• Sau khi lấy nước vào ao cần sát trùng nguồn nước bằng chlorine đề tiêu diệt mầm bệnh. Sau đó gây màu bằng cách bón phân, cám gạo, bột đậu nành, mật đường, khoáng hỗn hợp. Tốt nhất là nên sử dụng men vi sinh chuyên dùng cho gây màu nước trong ao tôm, cá.
• Trước khi gây màu nước cần kiểm tra và điều chỉnh các thông số: pH (7,5 – 8,5), độ kiềm (80 – 150ppm), NH3 (<0,1mg/l), H2S (<0,03 mg/l).
• Định kỳ 5 – 7 ngày, bổ sunh men vi sinh vào ao nuôi. Để thúc đẩy vi khuẩn có lợi phát triển, phân hủy chất hữu cơ dư thừa trong ao, hấp thụ và ngăn chặn sự hình thành khí độc trong ao nuôi.
• Định kỳ 10 ngày bón vôi CaCO3 hoặc dolomite. Mỗi lần 10 – 20kg/ha kết hợp sử dụng các chất nâng kiềm để tăng độ kiềm và pH nước.
• Khi mật độ tảo trong ao dày có thể dùng hợp chất giảm phospho, men vi sinh để cắt tảo dần dần hoặc dùng BKC với liều lượng thích hợp để cắt tảo. Chú ý cấy lại men sau 48 giờ.
• Đối với các ao nuôi dạng biofloc kết hợp nuôi tỉa mật đọ dày trên 350 con/m2. Dùng máy thổi khí để đảm bảo oxy hòa tan trong nước đủ và đánh men vi sinh thường xuyên. Nếu ao khó gây màu do dùng hóa chất nhiều, đáy ao nhiều cát, độ mặn cao thì sử dụng các sản phẩm gây màu và khoáng. Sử dụng chế phẩm sinh học trong suốt chu kỳ nuôi sẽ giúp quản lý chất lượng nước tốt hơn.
• Quản lý cho ăn chặt chẽ tránh cho ăn thừa để hạn chế ô nhiễm môi trường nước.